میخک در طب سنتی

به فارسی « میخک » گفته میشود و در کتب طب سنتی با نام های « قرنفل » و « قرنفول » آمده است. به فرانسوی Giroflier  و به انگلیسی Clove tree نامیده میشود.

گیاهی است از خانواده Myrtaceae علمی آن ، Merr Perry Syzygium aromaticum (L  و مترادف های آن .) Eugenia aromatic O .Ktze و . Eugenia caryophyllata Thunb  و . Caryophyllus aromaticus L و Jambosa caryophyllus Niedz است.  که از طرف گیاه شناسان مختلف نامگذاری شده است.

مشخصات درختچه میخک

درختچه ای است کوچک مخروطی با برگ های همیشه سبز و ناخزان، متقابل بیضی، نوكتیز، و کمی موجدار بلندی درختچه ۱۲_۱۰ متر است.

رنگ سبز تیره زیباي برگها با رنگ صورتی برگ های جوان و رنگ قرمز دم برگ های برگ ها هماهنگی بسیار دارد و منظره زیبایی به درخت میخک میدهد.

کلمه Clove از لغت Clou فرانسوی منشأ میگیرد و یا بالعکس Clou به معنای میخ است، زیرا غنچه های خشک شده این درختچه که مصرف طبی و ادویه ای دارد به شکل میخ کوچک است. طول هر غنچه در حدود ۱/۵_۱ سانتی متر است.

غنچه هاي درخت  میخک بیدرنگ پس از باز شدن غنچه ها یعنی قبل از اینکه رنگ خاکستری و ارغوانی آن به رنگ قرمز تیره تبدیل شود، باید چیده و خشک شود. درخت میخک بومی جزایر ملوکی و شرق اندونزی و اقیانوسیه است.

ولی امروز در سایر مناطق نیز برای زیبایی درختچه و گل هایش پرورش داده میشود. در ایران نیز به عنوان گیاه زینتی و زیبای گلخانه ای در گلخانه و یا در اطاق ها که از سرما محفوظ باشد پرورش داده میشود.

در اسناد و مدارک طب سنتی مشرق زمین اولین نشانه های شناخت درخت میخک به دوران امپراتوری Han در چین برمیخورد (سه قرن قبل از میلاد مسیح) و با نام « ادویه زبان جوجه » نام برده شده است.

و بعد از میلاد در اروپا به صورت یک گیاه شناخته شده بوده است. در تاریخ آمده است که امپراتور کنستانتین ضمن هدایایی که برای St .silvester اسقف اعظم کلیسای رم در تاریخ ۳۳۵_۳۱۴ پس از میلاد فرستاده است، چندین کشتی نقره و طلا و ادویه مختلف از جمله ۷۰ کیلوگرم میخک بوده است.

تکثیر درخت میخک چگونه صورت میگیرد؟

تکثیر درخت میخک از طریق کشت بذر آن در خزانه صورت میگیرد و ۶_۴ هفته طول میکشد که جوانه بزند. نهال های میخک را معمولا در دو سالگی به بیرون در هوای آزاد منتقل میکنند و فواصل درختچه ها ۶ متر گرفته میشود.اولین محصول میخک در ۸_۶ سالگی برداشت میشود و محصول درختچه مرتبا تا ۲۵_۲۰ سالگی افزوده میشود تا وقتی که به طور متوسط از هر درخت در حدود ۴ کیلوگرم میخک خشک به دست آید.

درخت میخک در خاک های عمیق با زهکش خوب مناطق حاره در ارتفاعات ۹۰۰_۷۰۰  متر از سطح دریا خوب رشد میکند و باید در محلی کاشته شود که از باد محفوظ باشد و متوسط بارندگی منطقه از ۲۵۰۰ میلیمتر در سال کمتر نباشد.

وقتی که شکوفه ها به رنگ صورتی و به طول حدود ۱/۵سانتی متر شدند چیده میشوند.  در مناطق مساعد معمولا دو محصول در سال برداشت میشود.