خصوصیات نارنج و بهار نارنج

نارنج

به فارسی« نارنگ » ،« نارنج » نامیده میشود. به فرانسوی  Bigaradier  و Citronnier vulgaire و Orange bigarade و Orange amer و به انگلیسیSour orange و Bitter orange  گفته میشود. گیاهی است از خانواده Rutaceae ، نام علمی آن Citrus bigaradia L .و مترادف های آن Citrus amara Link .وCitrus aurantium var amara L .و Citrus aurantium var bigaradia و Citrus vulgaris Loisel .میباشد.

مشخصات درخت نارنج

نارنج درخت کوچکی است که در مناطق با آب و هوای مدیترانه ای و نسبتا مرطوب و گرم میروید. سرمای زمستان کمتر از ۱۵_۱۰ درجه زیر صفر را بسختی تحمل میکند ، البته تحمل آن از سایر ارقام مرکبات نظیر پرتقال بیشتر است. برگ های آن سبز شفاف  بیضی شکل نوک تیز زیبا و اختلاف آن از نظر شکل با برگ پرتقال وجود دم برگ بالدار در محل اتصال دمبرگ با برگ است.

گل های آن درشت تر و زیادتر و با عطر بیشتر از گل های پرتقال و خوردن میوه آن برای مصارف مخصوص، معمول نیست، پوست میوه صاف و رنگ آن نارنجی تیره و گوشت داخل آن خیلی ترش و کمی تلخ است. درخت نارنج در مناطق شمالی و جنوبی ایران که درجه سرمای زمستان از حد گرم پایین تر نمیرود، کاشته میشود.

تکثیر نارنج چگونه انجام میشود

تکثیر نارنج از طریق کشت بذر انجام میگیرد. بذر آن را از بهترین نارنج های درشت و مرغوب و رسیده انتخاب و در بهار در خزانه میکارند. محل کاشت باید رو به آفتاب باشد، پس از دو سه هفته دانه ها جوانه میزند و گیاه شروع به رشد می نماید.

در مناطق با تابستان خشک باید گیاه مرتب در دفعات متعددی آبیاری شود ولی هر بار با آب کمتری. در آغاز سال دوم نهال های  حاصل را به محل دیگری منتقل و با فواصل ۵۰ سانتیمتر از هر طرف می کارند و نهال ۴_۳  ساله را از نوعی که مورد نظر است پیوند میزنند.

نهال هی پیوندی آماده شده را در باغ مورد نظر که خاک آن قبلا شخم خورده و کود داده شده است به فواصل ۸_۷ متر از هر طرف می کارند. اگر در خاکی که زیاد قدرت نداشته باشد کاشته شود، فاصله درختان را باید کمتر گرفت ( ۵_۴ متر از هر طرف ) .بعضی از باغبان ها به وسیله قلمه نیز تکثیر می نمایند.

خواص و کاربرد نارنج و بهار نارنج

طبق نظر حکمای طب سنتی پوست زرد و شکوفه بهارنارنج گرم و خشک است و عصاره ترش آن سرد و خشک است و تخم آن با پوست سرد و خشک است. از نظر خواص تمام اعضای میوه به غیر از عصاره ترش آن از بالنگ یا اترج قوی تر است، در عصاره ترش آن یک ماده لزجی وجود دارد  که برای رفع ترشحات سینه و سرفه های گرم خوب است.

اگر آن را از وسط دو نیم کرده تخم های آن را بیرون آورده و قدری نبات کوبیده در آن بپاشند و بر آتش گذارند که ۳_۲ جوش بخورد و سپس برداشته نیم گرم صبح ناشتا آن را بمکند یا بخورند برای سینه و سرفه گرم بسیار خوب است.

آب نارنج با شکر مسهل صفراست و حدت خون و صفرا را تسکین میدهد. ضرر نارنج برای اعصاب خیلی کمتر از سایر  عصاره های ترش است. ولی اسراف در خوردن آن برای کبد مضر است، خصوصا که ناشتا خورده شود.

از این نظر باید با شکر و عسل خورده شود. اگر ۶ گرم از گرد پست زرد خشک شده آن با آب خورده شود برای تسکین قی و آشفتگی و دلپیچه و خارج  کردن کرم شکم بسیار مجرب است.

ضماد این گرد با سرکه برای تسکین درد سر مؤثر است و ضمادی که از پخته له شده تمامی  میوه اعم از پوست و گوشت و مغز و تخم آن تهیه شود برای جرب و حکه و جوش های سر و نرم کردن پوست بدن و موی سر بسیار مؤثر است. جوشانده پوست نارنج مقوی معده و کمی صفرابر است.

خواص عرق بهار نارنج

عرق بهارنارنج گرم و خشک است و از نظر خواص مقوی و فرح آور است و گرفتگی ها را باز میکند و درد سینه را تسکین  میدهد. برای تقویت اشتها و نیروی جنسی و رفع آروغ، باد، گاز و دلپیچه نافع است و اگر تا یک هفته هر روز ۶۰ گرم عرق بهارنارنج با مقداری شکر و با یک گرم مرجان ساییده و خورده شود برای طحال بسیار مجرب است.

همچنین برای اخراج سنگ بهارنارنج با مقداري شکر و با یک گرم مرجان ساییده و خورده شود براي طحال بسیار مجرب است و همچنین برای اخراج سنگ ترشح حیض و منظم کردن وضع رحم مجرب است. گذاشتن پوست و گل آن ما بین لباس ها مانع بید زدن است.

توجه: به طور کلی جمع بین اسیدها، کربنات های قلیایی، قلیاییات و شیر نباید نمود.

در هندوستان از میوه نارنج به عنوان ملین و برای تقویت معده استفاده میشود. در چین خواص آن را شبیه پرتقال و قويتر میدانند.