رویشگاههای گل محمدی
رویشگاههای و پراکنش گل محمدی در ایران
رویشگاههای گل محمدی برپایه بررسیهای انجام گرفته در چند سال گذشته، چگونگی کشت و کار
گل محمدی تا پایان سال ۱۳۷۷ خورشیدی به صورت زیر میباشد. این نشان میدهد
که پیگیری پروژه افزایش تولید گل محمدی در استانهای گوناگون کشور مانند
اصفهان (کاشان)، آذربایجان شرقی و غربی روی هم رفته در دستیابی به بازدهی
بیشتر کاملاً کارآیی داشته و پاسخ خوبی داده است.
سطح زیر کشت گلستان گل محمدی در اصفهان (۱/۸۰۷) هکتار، آذربایجان شرقی ۶۴۱ هکتار،
آذربایجان غربی ۸/۲۷ هکتار، خراسان ۴۴ هکتار، سمنان ۵/۵ هکتار، گیلان ۱۰ هکتار، مرکزی ۲/۵۹ هکتار،
یزد ۸/۱۴ هکتار، میزان تولید گل محمدی در اصفهان ۲/۲۸۱۸ تن، آذربایجان شرقی ۲۲۰۰ تن،
آذربایجان غربی ۴/۸۵ تن، خراسان ۸۷ تن، سمنان ۶/۱۵ تن، گیلان ۲۰ تن، مرکزی ۳/۲۱۵ تن، یزد ۴۴/۴۱ تن میباشد.
رویشگاههای گل محمدی در کاشان
رویشگاههای گل محمدی در منطقه کاشان را بیشتر روستاها، آبادیها و بخشهای غربی و جنوبی کاشان
در حد فاصل طولهای جغرافیایی ۵۱ درجه تا ۵۱ درجه و ۳۵ دقیقه شرقی و عرضهای جغرافیایی ۳۳ درجه و
۳۵ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۱۲ دقیقه شمالی که بیشتر در بخش قمصر را در خود جای داده است.
قمصر در پایه «قمسر» بوده و به معنی جایی بالاتر از قم که با گذشت زمان قمصر شده است
و به گفته دیگری، قمصر در اصل «کرهسر»بوده به معنی بالای کوه یا درون کوه یا جایی که پیرامون و بالای آن کوه است.
قمصر این درة سرسبز و زیبا در ۲۵ کیلومتری جنوب باختری کاشان و در دامنه کوههای
سر به فلک کشیده کرکس جای گرفته و روی هم رفته دارای آب و هوای سردسیری میباشد.
منطقه نامبرده به دلیل دارا بودن شرایط ویژه طبیعی و جغرافیایی، جای مناسبی برای کاشت و پرورش گونه گل محمدی میباشد
این بخش با جمعیتی نزدیک به ۶۰ هزار نفر دارای سه دهستان (قمصر، جوشقان قالی و نیاسر) و نیز ۴۹ روستا میباشد که
در بیشتر آنها روستاییان به کاشت و پرورش این گیاه و تولید فراوردههای آن مشغول هستند و زندگی اقتصادیشان وابستگی زیادی به این محصول دارد.
روستاها و بیشتر پهنههای کاشت گل محمدی در این بخش از دیدگاه طبیعی موقعیتی کوهپایهای و یا کوهستانی داشته
و تا ارتفاع ۲۵۸۸ متر از سطح دریا گستردگی دارد.
گسترش کاشت گل محمدی در کاشان
هرچند کاشت این گیاه به تازگی تا بخشهای کناری کویر نیز گسترش یافته و اندازه در داشت آن نیز قابل توجه بوده است
لیکن تغییر ارتفاع و سردی هوا میزان اسانس فرآورده گلاب را کاهش میدهد.
رویهم رفته گل محمدی آب و هوای خشک یا نیمه خشک با تابستانهای معتدل و خشک و زمستانهای سرد را میپسندد.
ولی با افزایش ارتفاع و افت دما تبخیر و تعریق خود به خود اسانس گل آن کاهش میگیرد.
همین روند سبب میشود که خشکی فیزیکی در این پهنه دیرتر از دشت آغاز و یا به شدت آن نرسد.
به دلیل نبودن ایستگاه هواشناسی در پهنههای زیر بررسی: دسترسی به آمار و ارقام دقیق وضعیت اقلیمی میسر نیست.
برابر آمارهای به دست آمده از ایستگاه هواشناسی کاشان میانگین دمای سالانه ۱/۱۹ درجه سلسیوس میباشد که در برابر
هر یکصد متر افزایش ارتفاع، نزدیک به ۵۷/۰ درجه سلسیوس افت دما دیده میشود.
در راستای حرکت از کاشان به سوی پهنههای زیر بررسی افت دما در نتیجه عامل ارتفاع به خوبی دیده میشود و همین پهنههای ییلاقی هستند که با شهر کاشان
سنجیده میشوند.اندازه بارنگی در بلندیها تفاوت چندانی با پهنههای دشت نداشته و میانگین بارش به ۱/۱۳۷ میلیمتر می رسد و با سرمای هوا در مناطق کوهپایه
بارش بیشتر به صورت برف میشود.بیشترین میزان بارش در این پهنهها در فصلهای زمستان و بهار انجام میپذیرد. بررسیها نشان داده است که بادها و اثرات آنها
به مانند دیگر عناصرو عوامل اقلیمی دو اثر کم و بیش متفاوت در دشت و کوهپایه دارد زیرا بادی که در دشت سبب نابودی و از بین بردن محصولات
و انباشتن ماسهها میشود در کوهپایه اثر چندانی نداشته و حاکمیت شرایط کوهستانی اثرات بادهای وزیده از دشت را خنثی میسازد.