خواص دمنوش
دمنوش
دمنوش ها و جوشانده‌های گیاهی، نوشیدنی‌هایی هستند که اغلب افراد، نوشیدن آنها را زمان‌هایی مناسب حالشان می‌دانند که بیماری خاصی دارند و از دردی رنج می‌برند یا استرس و اضطراب و تنش روحی، آرام و قرارشان را گرفته است. از این گذشته، اغلب دمنوش‌ها را می‌توان مانند چای به صورت روزانه صرف کرد.
قبل از آن که شما را با خواص برخی دمنوش‌های گیاهی آشنا کنیم، باید بدانید برخلاف باورعامه، دمنوش با جوشانده فرق می‌کند. به عبارتی، دم کردن و جوشاندن گیاهان، دو روش مختلف است که هر روش تاثیر جداگانه‌ای بر بدن می‌گذارد.
برای تهیه دمنوش، ادویه، میوه، برگ، ساقه یا ریشه گیاهان را می‌توان خشک و پودر، در نهایت دم کرد. در این روش، گیاه را می‌کوبند و در آب جوشیده برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در ظرف در بسته روی بخار ملایم قرار می‌دهند و بعد صاف می‌کنند.
نوشیدنی حاصل از برگ چای، گل گاوزبان، گل ختمی، به‌لیمو، سنبل‌الطیب یا چای میوه‌ای، نوعی دمنوش است. بسیاری از متخصصان و درمانگران طب سنتی ایران، نوشیدن روزانه دمنوش یا چای را بهترین و ساده‌ترین راه تسکین دردهای عمومی بدن و پیشگیری از بیماری‌ها می‌دانند.
تفاوت جوشانده و دمنوش
اگر گیاه را مستقیم با آب سرد یا گرم بجوشانند، جوشانده‌ای به دست می‌آید که خاصیت و اثر آن قوی‌تر از دمنوش است و در مقایسه با عرقیات گیاهی، خواص تقویتی و همچنین عطر خارج شده از گیاه بیشتر است. البته تحقیقات نشان داده است جوشانده برخی گیاهان به دلیل تاثیر قوی و فوری بر برخی ارگان‌های مختلف بدن، عوارض ناگواری به دنبال دارد و می‌تواند به مسمومیت یاحتی مرگ منجر شود. در نتیجه توصیه می‌شود، برای مصارف روزانه به میزان متعادل از دمنوش استفاده و مصرف جوشانده بخصوص جوشانده گیاهان ناشناخته بدون نظر و تجویز متخصصان این حرفه اجتناب شود.
دمنوش به‌لیمو
این دمنوش بویی شبیه لیمو دارد. آرامبخش، رفع‌کننده خستگی و مناسب درمان بی‌خوابی شبانه است؛ میگرن، سردرد و تپش قلب را بهبود می‌بخشد و ضمن تقویت معده، مقوی حافظه است و به تنظیم گردش خون کمک می‌کند.
دمنوش فله‌ای یا کیسه‌ای؟
معمولا گیاهان یا میوه‌هایی را که برای تهیه دمنوش فله‌ای و کیسه‌ای استفاده می‌کنند، شست‌وشو نمی‌دهند. البته دمنوش‌های کیسه‌ای را با بخارات کلر، گوگرد یا اشعه گاما ضدعفونی می‌کنند تا بار میکروبی محصول به حداقل رسیده و در درازمدت دچار کپک‌زدگی نشود.
دکتر عزیزی ، متخصص علوم و صنایع غذایی درباره دمنوش‌های فله‌ای می‌گوید: افرادی که مایل به استفاده از دمنوش فله‌ای هستند، برای تهیه آن باید گیاهی را انتخاب کنند که به صورت برگ کامل است و هرگز از دمنوش پودری استفاده نکنند، چراکه معلوم نیست پودر چه گیاهی است، چه کیفیتی دارد و با چه موادی ترکیب شده است.
به گفته عزیزی برای رعایت بهداشت دمنوش فله‌ای و رنگ‌دهی بیشتر بهتر است قبل از دم کردن، گیاه مورد نظر را کمی با آب شست‌وشو دهید تا گرد و خاک و میکروب احتمالی آن تقلیل یابد.
این استاد دانشگاه درباره دمنوش‌های ارگانیک می‌گوید: این که یک محصول گیاهی را در شرایط ویژه و کنترل شده پرورش دهند و نام ارگانیک روی آن بگذارند، بعید به نظر می‌رسد، زیرا سازمان ناظری نداریم که بخواهد در طول تولید، شرایط مربوط به ارگانیک بودن محصول را مورد تائید قرار دهد.
