خواص درمانی لیمو ترش
مشخصات لیمو ترش
لیمو ترش درخت کوچکی است به ارتفاع ۵-۴ متر دارای شاخه های منشعب و زاویه دار و گاهی دارای تیغهای تیز و برگهای آن به رنگ سبز مایل به سرخی کامل کمی دندانه دار با دمبر گهای بالدار ولی بالهای آن نامحسوس که تقریبا از بین رفته و کوچک شده است. گل سر آن سفید که کمی رنگ بنفش در آن دارد. گوشت داخل میوه سفید مایل به زرد وضخیم است . پوست میوه نازک دارای غده های زیادی است پر از یک اسانس با بوی نافذی می باشد. دانه های آن داخل میوه زردرنگ و تلخ قاچهای میوه که از ۱۱-۶ عدد میباشد پر از شیره ترش خیلی اسیدی است.
لیمو ترش در اروپاو آسیا در مناطق گرم کاشته میشود ولی بیشتر لیمو ترش دنیا در حال حاضر از منطقه سیسیل ایتالیا و کالابر به دست می آید . در ایران ارقام مختلف آن کاشته میشود. نوعی که در شمال کاشته میشود (تغیان) نامیده میشود. در جنوب ایران به مقدار وسیعی کاشته میشود.
تکثیر لیموترش از طریق پیوند شکمی روي پایه نارنج است و یا روي پایه لیموترش که از کاشت دانه به دست آمده باشد. از لیمو ترش فرآوردههاي مختلفی در بازار عرضه میشود از جمله آب لیمو، سیترات دوشو، سیتریک اسید و اسانس لیموترشمیباشد.
خواص و کاربرددهای لیمو ترش
در هند و چین از آب لیمو ترش به عنوان ضد سم در موارد مسمومیتهاي حاصل از خوردن گیاهان سمّیخانواده Euphorbiaceae استفاده میشود. پوست درخت تلخ است و تونیک و مقوی معده میباشد و مصرف آن بهتر است در حالت تازگی باشد.
در چین از اسانس روغنی لیمو ترش به عنوان آنتیبیوتیک براي معالجه تیفوس ، مننژیت و سایر باکتریا باسیلی استفاده میشود ولی در مصرف آن نباید اسراف شود زیرا ایجاد فراموشی و نافهمی میکند . از آب لیمو ترش به صورتغرغره براي کاهش ورم و التهاب هاي چرکین حلق و گلو استفاده میشود و به علاوه به صورت محلول شستوشو براي تمیز کردن زخم به کار میرود. جوشانده برگهاي آن براي تسکین درد و ورم در استعمال خارجی مصرف میشود. بهطور کلی مسکّن و آرامبخش و ضد تشنج میباشد.
در هندوستان از پوست لیمو ترش رسیده براي تقویت معده و به عنوان بادشکن شاخه میوهدار و گلدار لیمو ترشاستفاده میشود. آب لیمو ترش رسیده و تازه براي معالجه بیماريهاي ناشی از کمی ویتامینC و به عنوان خنک کننده و مدر مصرف میشود و برای روماتیسم و اسهال خونی نافع میباشد. در موارد روماتیسم مفصلی حاد ۱۵۰-۱۲۰ گرم آب لیمو ترش را با شربت قند مخلوط کرده و در عرض روز مرتبا بتدریج میل میکنند.
آب لیمو تازه چه کاربردی دارد؟
آب لیموترش تازه که از میوه با فشار گرفته شده باشد به عنوان ضدعفونی کننده، مدرّ، معرّق، و قابض مورد توجه است و لذا غرغره آن براي رفع التهاب گلو و تسکین درد آن در موارد سرماخوردگی مفید و مؤثر است. مالیدن آن به پوست در موارد آفتاب سوختگی نافع است، سکسکه را کاهش میدهد. در هندوستان از لیموترش به عنوان یک نوشابه صبحگاهی استفاده میشود، به این ترتیب که دو قاشق عصاره لیموترش تازه را با دو قاشق عسل و ۳۰ گرم آب مخلوط مینمایند، نوشابه مفرّح و مفیدي میشود.
لیموترش طبق نظر حکماي طب سنتی از نظر طبیعت سرد و تر است و عدهاي آن را سرد و خشک میدانند و معتقدند که براي ورمهاي گرم حلق، خفقان سوداوي، غلیان خون، صفرا، التهاب معده، قی صفراوي،رفع آشفتگی و دل به هم خوردگی مفید است. براي عصب و براي سرفه مضر است و براي اشخاص سردمزاج نیز مضر میباشد.
اسراف در خوردن آن در موقع خالی بودن معده، رودهها را ضعیف میکند و موجب بروز دلپیچه میشود که در این قبیل موارد باید شکر و عسل خورد. اگر لیمو را ببرند و طرف بریده آن را روي پیشانی گذارند سردرد گرم را تسکین میدهد. آب لیموترش براي خراش و زخم مفید است، پوست صورت را درخشان میکند. براي بیماريهاي صفراوي از بهترین داروهاست. تخم لیموترش گرم و خشک است و داراي خاصیت ضد سم میباشد. معمولا تخم پوست گرفته لیموترش مصرف میشود و ۸-۴ گرم آن را با آب گرم میخورند.
حلقه های لیمو ، چای سبز لیمو ، چای ترکیبی ، چای سبز گل محمدی